የጄኔራል ፃድቃን ንግግርና የባህር በር አጀንዳ

 

በቅርቡ በሚዲያ በጣም የታወቀው ጀኔራል ፃድቃን ቃለ-መጠይቅ የተለያዩ አስተያየቶችን አስነሳ። ከዚህ በፊት እንደ የታላቅ የወታደራዊ አመራር ተከበሩ ቢሆንም፣ አሁን እንደ ብልጽግና አክቲቪስት የተመለከቱ መሆናቸው ብዙዎችን አስደንቆአል።

በቅርቡ የጄኔራል ፃድቃን ንግግር በብዙ የህዝብ እና የሚዲያ ዙሪያ የአስተያየት መንፈስ አስነስተዋል። ብዙዎች ይህንን ንግግር እንደ የጦርነት አዋጅ ተቀብለው እያዩት ናቸው፤ አንዳንዶች ደግሞ እንደ የመንግስት አጀንዳ የሚጠነክር የፖለቲካ መለኪያ ይመለከቱታል።

ጄኔራሉ በንግግራቸው ውስጥ “በምስራቅ አፍሪካ አስተማማኝ የሆነ ሰላም እንዲሰፍን ኢትዮጵያ የባህር በር ያስፈልጋታል” ብለዋል። ይህ ንግግር ከዚህ በፊት የአቶ አቢይ አህመድ ቃላትን በተመሳሳይ የባህር በር አጀንዳ ውስጥ ተመሳሳይ እንደሚያሳይ ተቆጥሯል።

አንዳንዶች ትንታኔ አቅራቢዎች ይህን ንግግር የጀኔራሉ ለመንግስቱ የአጀንዳ ስር መግባት እንደሆነ ያቀርባሉ፤ ይህም እንደ “ጦርነት ሊፈልጉ ይመስላሉ” ብለው የሚያስቡትን አሳብ አበረታታ። በተጨማሪም የጄኔራሉ ንግግር በመጀመሪያ ቀናት ወደ ወደብና የባህር በር ጉዳይ በተደጋጋሚ ተመልሶ መመለሱ ብዙዎችን “ይህ ንግግር የፕሮፓጋንዳ እና የአዲስ ጦርነት ዝግጅት ነው” ብለው እንዲያስቡ አድርጓል።

ሌሎች ደግሞ አንድ የማብራሪያ ቃል ይጨምራሉ፤ እንደሚሉት “ጄኔራሉ የትግራይ ጉዳይን ለማጣፋጫ እንጂ አዲስ ጦርነት ለማቀድ አይደለም።” ይህ አቋም ግን በሕዝብ መካከል እንደ ውይይት ተዘርጋ፣ ከፍተኛ አስተያየት እንደ ተነሳ ይታያል።

እ.ኤ.አ. ኢትዮጵያ በኢትዮ–ኤርትራ ጦርነት ወቅት በወታደራዊና በዴፕሎማሲ መንገዶች በጣም ተደንቆ የተንቀሳቀሰች ነበር። በዚያ ወቅት ህዝብ ከአንድ በስተቀር የደገፈ አልነበረም ብለው ጄኔራል ፃድቃን አሁንም በዚያን የታሪክ ወቅት ተመልሰው ይናገራሉ። በእነርሱ ንግግር ውስጥ የወደብ ጥያቄ እንደ ቀላል የመንግስት ፖለቲካ አጀንዳ ሳይሆን፣ በጂኦግራፊያዊ አካሄድ ተያይዞ የሚረዱት ትምህርታዊ ጉዳይ እንደሆነ አቅርበዋል።

በዚህ መልኩ ጄኔራሉ ለብልጽግና ፓርቲ እና ሲቪል ድርጅቶች በግልጽ ሁኔታ የሚያቀርቡት ንግግር በብዙዎች እንደ “ለመላላክ ዝግጁ ነኝ” መልክ ተቆጥሯል። የተለያዩ አስተያየት ሰጪዎች ይህን የጄኔራሉን ንግግር እንደ ብልጽግና የወደብ አጀንዳ የሚያበረታታ እና የመንግስት አመራር ውስጥ የተላላኪነት ድምፅ እንደሚያጠነክር ይመለከቱታል።

አንዳንዶች ደግሞ ጄኔራሉ የራሳቸውን ተላላኪነት አቋም ለማጠናከር እንደሚጠቀሙበት ይቆጠራሉ፤ በዚህም መንገድ የህወሓትን ድርጅት እንደ “ወንጀለኛ” በመጠራት ራሳቸውን ንጹህ እንደሚያሳዩ ይታያል።

በቅርቡ የታወቀው የጄኔራል ፃድቃን ንግግር በብዙ የህዝብ እና የሚዲያ ዙሪያ የአስተያየት መንፈስ አስነሳ። ብዙዎች ይህንን ንግግር እንደ የጦርነት አዋጅ ተቀብለው እያዩት ናቸው፤ አንዳንዶች ደግሞ እንደ የመንግስት አጀንዳ የሚጠነክር የፖለቲካ መለኪያ ይመለከቱታል።

ጄኔራሉ በንግግራቸው ውስጥ “በምስራቅ አፍሪካ አስተማማኝ የሆነ ሰላም እንዲሰፍን ኢትዮጵያ የባህር በር ያስፈልጋታል” ብለዋል። ይህ ንግግር ከዚህ በፊት የአቶ አቢይ አህመድ ቃላትን በተመሳሳይ የባህር በር አጀንዳ ውስጥ ተመሳሳይ እንደሚያሳይ ተቆጥሯል።

አንዳንዶች ትንታኔ አቅራቢዎች ይህን ንግግር የጀኔራሉ ለመንግስቱ የአጀንዳ ስር መግባት እንደሆነ ያቀርባሉ፤ ይህም እንደ “ጦርነት ሊፈልጉ ይመስላሉ” ብለው የሚያስቡትን አሳብ አበረታታ። በተጨማሪም የጄኔራሉ ንግግር በመጀመሪያ ቀናት ወደ ወደብና የባህር በር ጉዳይ በተደጋጋሚ ተመልሶ መመለሱ ብዙዎችን “ይህ ንግግር የፕሮፓጋንዳ እና የአዲስ ጦርነት ዝግጅት ነው” ብለው እንዲያስቡ አድርጓል።

ሌሎች ደግሞ አንድ የማብራሪያ ቃል ይጨምራሉ፤ እንደሚሉት “ጄኔራሉ የትግራይ ጉዳይን ለማጣፋጫ እንጂ አዲስ ጦርነት ለማቀድ አይደለም።” ይህ አቋም ግን በሕዝብ መካከል እንደ ውይይት ተዘርጋ፣ ከፍተኛ አስተያየት እንደ ተነሳ ይታያል።

🔹 መደምደሚያ

የጄኔራል ፃድቃን ንግግር ብቻ አይደለም የተነሳው ንግግር፤ እሱ የአሁን የኢትዮጵያ ፖለቲካ እና የአካባቢ ግንኙነት ዝንባሌን የሚያሳይ መለኪያ ነው። ምን እንደሆነ በሚቀጥለው ወቅት ይታያል፣ ግን በአሁኑ ጊዜ አንዳንዶች ይህንን የእሳት ቃል ሲመለከቱ ሌሎች ደግሞ እንደ የሀገር አክብሮት የመንፈስ ጥሪ ይመልከቱታል።